کرونا علاوه بر این‌که موجب مرگ و میر درصدی از مبتلایان به این ویروس شده، فعالیت‌های مختلف را نیز تحت تاثیر قرار داده به‌طوری که فعالیت‌های اقتصادی چین به‌عنوان دومین اقتصاد جهان مختل شده است و کشورهای بسیاری درگیر این مسئله شده‌اند.
چین مهم‌ترین شریک تجاری ایران محسوب می‌شود و از آن‌جایی که کرمان نیز یکی از استان‌های صادراتی مهم کشور محسوب می‌شود، تاثیرپذیری آن از این موضوع طبیعی به نظر می‌رسد.
البته شیوع بیماری کرونا و حتی اقدامات پیش‌گیرانه برای جلوگیری از ابتلا به این بیماری، در هر جامعه‌ای اقتصاد عمومی، مردمی و خانواده‌ها را متاثر می‌کند که این تاثیرگذاری در کرمان نیز در صورت کنترل نشدن، وجود خواهد داشت.
کسب و کارهای متفاوت در کرمان فعالیت می‌کنند که عملکرد بخشی از آن‌ها مانند صنایع بزرگی مانند مس، گل‌گهر، سیمان‌ها، لاستیک و...در اقتصاد ملی تاثیرگذار است، برخی کالاها و خدمات کرمان مانند پسته، خرما و خدمات فنی و مهندسی نیز تاثیر بسیاری در تجارت خارجی غیرنفتی کشور دارند و دسته دیگری از کسب و کارها در سطح استان و عمومی هستند که البته معیشت تعداد زیادی از مردم به آن‌ها وابسته است و شاید اقدامات پیش‌گیرانه برای جلوگیری از ابتلا به این بیماری مانند پرهیز از تردد و حضور در اماکن و جمع‌های شلوغ تاثیر منفی بر آن‌ها داشته باشد.
همه این کسب و کارها می‌توانند تاثیر مثبت و منفی از بیماری کرونا بگیرند که به همین دلیل برای بررسی بیشتر تاثیر شیوع بیماریکرونا و یا اقدامات پیش‌گیرانه در این زمینه به گفت‌وگو با «حسین اکبری فرد» استاد اقتصاد و عضو هیات علمی دانشگاه شهید باهنر کرمان پرداختیم که پیشنهاد می‌شود در ادامه با ما هم‌راه باشید.


کدام فعالیت‌های اقتصادی بیش‌ترین تاثیری پذیری را از بیماری کرونا دارند؟
به‌طور کلی هر عاملی که بین مردم مسائلی را ایجاد کند و باعث کاهش ارتباطات اجتماعی شود، می‌تواند آثار منفی در اقتصاد ملی و بخش‌های کشور داشته باشد. بیماری کرونا که در حال حاضر در دنیا شایع است ترس و واهمه در بین مردم ایجاد کرده و اولین تاثیر آن بر ارتباطات بین مردم، شهرها و کشورهاست.
گردش‌گری: در همین راستا گردش‌گری و جذب توریست بیش‌ترین تاثیرپذیری منفی را از این مسئله دارد.افراد امکان سفر کردن به مناطقی که درگیری این بیماری بیش‌تر است، ندارند که خوش‌بختانه تاکنون هیچ موردی از ابتلا به کرونا در کرمان اعلام نشده اما اگر کنترل نشود و اقدامات پیش‌گیری جدی گرفته نشود با توجه به نزدیک شدن به ایام عید نوروز، بی‌شک گردش‌گری ما نیز تحت تاثیر قرار می‌گیرد و بسیاری از کسب و کارها در کرمان مانند هتل‌ها، رستوران‌ها، اماکن تفریحی و گردش‌گری، تولیدات محلی و سوغاتی‌ها که بر روی این دوره زمانی برای کسب درآمد بیش‌تر حساب باز کرده بودند، متضرر می‌شوند.
حمل و نقل: دومین بخش مهمی که بیش‌ترین تاثیرپذیری را از کرونا ویروس دارد،حمل و نقل است، تامین مواد غذایی و سایر کالاهای مورد نیاز یک شهر به‌واسطه حمل و نقل ریلی، هوایی و جاده‌ای صورت می‌گیرد و شیوع این بیماری می‌تواند این صنعت را مختل کند.
هواپیمایی ماهان که در بعد ملی و بین‌المللی فعالیت می‌کند و متعلق به کرمان است با لغو پروازها و هم‌چنین بسته شدن مرزها متضرر می‌شود، حمل کالا از طریق جاده‌ها و حمل و نقل ریلی به ویژه در ایام نوروز با مشکلاتی روبه‌رو خواهد شد.
البته ممکن است به جای استفاده از ناوگان حمل و نقل عمومی، سفرهای درون و برون شهری با خودروهای شخصی بیشتر شود که شاید در این بخش فروش بنزین افزایش و کسب و کار پمپ ینزین‌ها رونق یابد.
تجارت: بخش سوم تجارت و به‌ویژه صادرات است که موجب تعطیلی واحدهای تجاری می‌شوند اگر صادرکننده پسته استان محصول خود را به چینبه‌عنوان یکی از بازارهای هدف این محصول ما ارسال می‌کند،قطعا با تعطیلی فعالیت‌های اقتصادی در چین مردم و تجارو بازرگانان کار نمی‌کنند و خریدهای خود را به تعویق می‌اندازند که این مسئله می‌تواند موجب رکود در صادرات پسته ما شود.
چون این بیماری از چین به چندین کشور دنیا منتقل شده و این رویداد تقریبا مصادف با سال نو میلادی بوده، تاثیرپذیری کالاهایی مانند پسته که از ما خرید می‌کردند، از این بیماری بیش‌تر است و در مجموع تجارت کشورهاو مناطق را درگیر می‌کند.
کسب و کارهای عمومی: با شیوع بیماری کروناعده‌ای می‌توانند از این شرایط و برخی رانت‌ها سوء استفاده کنند که در مهم‌ترین موردی که شاهد آن هستیم همین ماسک‌هاست که ممکن است توزیع آن درست نباشد یا این‌که شاید برای همه نیاز به استفاده وجود نداشته باشد اما در بازار خریدهای کاذب ایجاد کرده که می‌تواند اقتصاد خانواده‌ها را تحت تاثیر قرار دهد.
بانک‌ها: فعالیت‌های بانکی نیز از شیوع این ویروس تاثیر می‌پذیرند، گسترش استفاده از خودپردازها و دستگاه‌های پوز با توجه به این‌که ممکن است ویروس را از طریق تماس دست افراد منتقل کند، با کاهش تراکنش‌ها تاثیر منفی می‌پذیرند که البته خوش‌بختانه در حال حاضر بسیاری از مردم تراکنش‌ها را از طریق موبایل‌های شخصی خود انجام می‌دهند که انتقال احتمالی ویروس را کاهش می‌دهد.
شاهد هستیم مدارس و دانشگا‌ه‌ها تعطیل شده‌اند و اگر واحدهایی در صنوف مختلف نیز تعطیل شوند، همه این‌ها می‌تواند بهره‌وری‌های اقتصادی را کاهش دهد. بر این اساس اگر این ویروس سریع کنترل شود، می‌تواند تاثیرات آن به حداقل برسد اما اگر این مراقبت‌ها انجام نشود، شیوع آن در مناطق و بین افراد بیش‌تری است که قطعا زیان‌های اقتصادی آن چند برابر خواهد شد.

تاثیرگذاری کرونا بر کسب و کارهای محلی و داخلی شهر و استان چگونه است؟
صنوف داخل متضرر می‌شوند، اگر بیماری کنترل نشود مردم برای خرید به بازار تردد نمی‌کنند ممکن است بسیاری از مغازه‌داران و کاسبان در ایام پایانی سال به میزان مدت مشابه سال گذشته فروش نداشته باشند. با شیوع این بیماری مردم برخلاف سال‌های گذشته شور و شوق خرید را ندارند و چون بازار هم مکانی با ازدحام جمعیت است و تاکید بر عدم مراجعه به مکان‌های شلوغ شده و از سوی دیگر ممکن است کالایی مانند پارچه و... توسط چندین مشتری لمس شود و همین موضوع موجب انتقال بیماری شود، مراجعه مردم به بازارها کاهش می‌یابد.
به‌دلیل این ملاحظات ممکن است جنب‌وجوش و هیجان خرید برای عید نوروز وجود نداشته باشد که البته سایر مسائل اقتصادی مانند کاهش قدرت خرید مردم نیز به این موضوع دامن می‌زند.
ممکن است با توجه به نزدیک شدن به ایام عید نوروز، به تهیه میوه، پوشاک و ملزومات مردم شوک وارد شود و افزایش قیمت شدید معمول این فصل را خنثی کند که این موضوع می‌تواند به نفع همه باشد و هم فروشنده بیشتر بفروشد و هم مردم با قدرت خرید بیش‌تری متقاضی بازار باشند.
در مجموع به نظر می‌آید در استان کرمان به‌دلیل پهناور بودن آن و فاصله بیش‌تر شهرستان‌ها با استان‌های دیگر، در مورد این بیماری می‌توان کنترل شده‌تر اقدام کرد و از آثار سوء آن بر اقتصاد استان مصون ماند.

تولید استان چه تاثیر احتمالی از کرونا خواهد داشت؟
بخش تولید استان که عمده محصولات معدنی و کشاورزی است صدمه‌ای نمی‌بیند، در بسیاری از محصولات کشاورزی شمال و شرق استان تولیدات برداشت و راهی بازار شده اما بخشی از این محصولات در انبارها مانده و هنوز به بازار راه نیافته که البته منتظر عرضه این محصولات در بازار شب عید بودند که ممکن است هر چند بسیار کم اما تاثیرگذاری منفی داشته باشند.
در جنوب استان تولیدات کشاورزی ما میوه به ویژه مرکبات، سبزی و صیفی‌جات است که نه تنها ممکن است ضرر نبینند بلکه منافعی را هم خواهند داشت، چون همه توصیه می‌کنند برای پیش‌گیری از ابتلا به این بیماری میوه و سبزی را فراوان‌تر مصرف کنند.

به نظر می‌رسد کاهش حضور مردم در اماکن پرجمعیت و عمومی بتواند به کسب و کارهای اینترنتی رونق ببخشد، نظر شما چیست؟
بله. در شرایطی که مردم برای مراجعه به بازارهای فیزیکی محدودیت دارند، به خریدهای اینترنتی روی آورند که این موضوع موجب رونق در این‌گونه کسب و کارها می‌شود.

به نظر شما این شرایط تا چه زمانی ادامه خواهد داشت؟
این ویروس مانند آنفلوآنزا فصلی است، اگر مهرماه این اتفاق می‌افتد شیوع آن بیش‌تر بود اما در این فصل مهار راحت‌تر و کنترل شده‌تری دارد که امیدواریم در کرمان با مشکل چندانی در این رابطه روبه‌رو نشویم.