با تدبیر شهردار محترم کرمان و پیگیری‌های معاونت فرهنگی اجتماعی ایشان تشکیل شورای اجتماعی محله‌ها در نهاد مردمی شهرداری صورت گرفت تا شهروندان، خود مسیر زندگی اجتماعی خود را در دست بگیرند و نیازها و خواسته‌های جامعه خود را برآورده کنند. این اتفاق مهم انجام شد تا شعار اجتماع محوری مدیریت شهری در دوره پنجم شورای اسلامی شهر کرمان و اجرای اصل 7 قانون اساسی و ماده 71 بند 5 و 7 قانون تشکیلات وظایف و انتخاب شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران مورخ 23/3/1375، در جهت تقویت مشاركت هر چه بیشتر شهروندان کرمانی در ارایه طرح و پیشنهادات در امور مختلف شهری و جلب همكاری واقعی آنان در ارتقای سطح کیفی زندگی شهروندان، تحقق پذیرد. خداوند متعال نیز در قرآن کریم، شورا و شورکردن را مبنای سلوک و رفتار متقابل مردم دانسته تا راه خودخواهی و خودمحوری بر روی افراد بسته شود. کارشناسان حوزه‌های اجتماعی معتقدند در مدیریت مطلوب شهری، مردم در فرایند تصمیم‌گیری‌ها و تصمیم‌سازی‌هایی که به نوعی در کیفیت زندگی آن‌ها تاثیر مستقیم دارد سهیم و شریک هستند و اولین گام برای مشارکت و همیاری اداره جوامع شهری استفاده از رویکرد مدیریتی محله‌محور به منظور تقویت روابط و مناسبت‌های اجتماعی است. احیا و تقویت نقش محله و معتمدان محله می‌تواند به ساکنان آن در دسترسی آسان و واقعی به خدمات شهری، تامین و توزیع عادلانه امکانات و فرصت‌ها، جلب توجه و مشارکت مردم در تعیین اولویت‌ها و نیازسنجی‌های عمرانی و اجتماعی محله‌ها کمک شایانی کند. به همین منظور محله‌محوری در سیاست‌گذاری مدیریت مدرن شهری به گونه‌ای اهمیت پیدا می‌کند که در حوزه فرهنگی و اجتماعیِ سند چشم‌انداز نظام جمهوری اسلامی بر شهروندانی آگاه، فعال، مسئولیت‌پذیر، ایثارگر، رضایت‌مند و با وجدان‌کاری، روحیه همکاری، متعهد به انقلاب و نظام اسلامی مفتخر به ایرانی بودن تاکید شده است. لذا با در نظرگرفتن این موضوع می‌توان اهمیت حضور شهروندان و مشارکت آنان در قالب شوراهای اجتماعی محلات را بیش از هر چیز با استفاده از راهکارهای شناسایی بهتر چالش‌ها و فرصت‌های بومی و محلی و روش‌های جلب مشارکت ساکنان محلات و بهره بردن از ظرفیت‌های آنان در راستای بهبود شرایط فرهنگی و اجتماعی تدوین کرد. فرهنگ جوامع شهری و به تبع آن جامعه‌های کوچک‌تری چون محله‌ها ابزار قدرتمند مدیریت شهری و محله‌ای برای توسعه اجتماعی، بازسازی میراث شهری و هویت تاریخی و هدایت صحیح ساخت و ساز معماری شهری و محله‌ای تلقی می‌شود.
آداب، آیین و فرهنگ‌های محلی می‌توانند از بطن جامعه شکل گرفته و با شناسایی و رفع آسیب‌ها و ناهنجاری‌های اجتماعی محله‌ها، حس رضایت و امنیت شهروندان را تقویت کنند. از این رو تدوین و اجرای طرح‌ها و برنامه‌هایی در بستر محله‌های شهری مفید و موثر است که به ساکنان و شهروندان همان محله واگذار شده و با هم‌افزایی و همگرایی قدرتمند و رویکرد محله محور، مشارکت مردمی در مدیریت شهری را تقویت کرده و باعث ترویج فرهنگ و هویت اسلامی - ایرانی در محله‌ها شوند. در همین راستا شوراهای اجتماعی محلات شهرداری کرمان، با هدف جلب و مشارکت شهروندان از هر سنی و قشری و حضور فعالانه آنان در فرآیند سیاست‌گذاری و اجرای فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی تشکیل شد تا به همراه نهادهای دولتی و مردمی مسئول و با استفاده از خردجمعی، در شناسایی و معرفی افراد و ظرفیت‌های موجود در محله‌ها با تاکید بر حفظ هویت و بافت فرهنگی اجتماعی محلات، حفظ محوریت و تقویت مساجد و فرهنگ‌سراها و خانه‌های فرهنگ، کمک به حسن انجام وظایف شورای شهر و شهرداری، جلب و هدایت سرمایه‌گذاری محلی، نهادینه‌سازی نظارت همگانی، زمینه‌سازی همکاری و تعامل شهروندان و تقویت فعالیت‌های گروهی نقشی مهم و موثر ایفا کند. امید است این نهاد نوپای مدنی همچون دیگر نهادهای شکل گرفته در نظام جمهوری اسلامی بتواند مردم‌‌سالاری را در لایه‌های ابتدایی جامعه شهری تقویت کرده و بسترساز جامعه‌ای توسعه یافته باشد.

محسن کمال‌الدینی
کارشناس مسئول شوراهای اجتماعی محله